Sabtu, 18 September 2010

Ruhut ngolu na porsea di Tuhan i


Poda 23.22-26
by.gr.abnepanjaitan'

Marsahit do roha ni sada keluarga ala pangalaho ni ianakhona na sai mambahen hagaoron di bagas nasida, ndang olo be manganturehon angka poda ni natoras na, sai marlomomolo do ibana sadiahari mulang dohot na mulak tu bagas. Molo dipasingot natorasna ibana, sai alus na so patut haruar, jotjot do malitondi angka iboto na mangida ibana, ai molo so saut na pinangido na gabe sude do angka na bagas i gabe disusai.Olo do alani saotik gabe bada bolon di bahe, molo nunga muruk natorasna gabe i nama dalanna ndang mangan, i nama dalan mangulahon na so patut.
Sian barita on boi taida tu godang do marsahit roha ni hita nuaeng mangida angka parange ni sundut na umposo boi  do alani angka kemajuan jaman, parsaoran na so membangun/mendidik gabe terpengaruh di lingkungan si ganup ari. On ma sada sian rumang ni angka pangalaho na sai taida diparngoluan sijagaonta ditingki on.
Tung umbuk do barita di buku Poda on na manaringoti Ruhutruhut ni porsea di Tuhan i. Sahat tu tingki on tung ringkot do angka sipaingot ni angka natuatua dohot ngolu na manangihon dalan laho palashon roha ni natoras di adopan ni ianakhon/sundut na umposo. Didia do dasor na asa ditangihon ianakhon natoras na? Parjolo; Ala natoras di pangke Debata do gabe pamondai di adopan ni angka ianakhon, lapatanna natoras do na gabe pamuhai angka ruhutruhut ni ngolu ni di bagas jabu asa molo nunga mangodang jala marroha ndang be sihabiaran ibana manang gabe ndang adong dasor na. Paduahon; Di bagasan ngolu ni bangso Israel tung tangkas do fungsi ni bagas nasida songon parsingkolaan (5 Musa 6.7) didok “jala ingkon gogoonmu mangajarhon angka I tu angka anakmu…”(ptds I Musa 18.19) tanggung jawab na balga do diadopan ni Debata. Patoluhon; Asa leleng mangolu( 2 Musa 20.12), marhite na olo marsiajar marparange hapantunon, marapangkuling, marparsaoran na denggan. Bagabaga do hata on jala ndang holan martudutudu tu ganjang umur(isara; sian 50 taon gabe 150, marnini marnono) alai dohot dihamham i las ni roha, hasonangan dohot ragam ni pasupasu pardagingon nang partondion(Patik V).
Sikap songon dia do na taida diturpuk Poda 23.22-26 on na gabe ojahan di parange na ingkon hobasanta di partingki na mansai rundut dohot maol ni na mangalului ngolungolu? Ingkon idaonta ma ruhutruhut ni parsaoran di tongatonga ni bagasnta na tung denggan jala na gok hadumaon, las ni roha dao sahit ni roha di natoras dohot di angka ianakhon.
Didok ojahanna ingkon mulak hita tu tanggungjawab ianakhon na manangihon poda ni natoras, dohot natoras na ingkon magaradoti huhut mangulahon ruhut pamodaion na marojahan di tanggung songon naposo ni Debata.
1.       Tangihon hata ni amangmu, jala unang toishon inangmu dung matua(ay 22)
Sikap na manangihon tarida do sian sasahalak olo mangulahon, marparateatehon jala mamangke sude poda, ajaran i tu ngolu di parsaoran siganup ari. Adong pandohan na mandok; ”Cintailah hidup dan hidup akan mencintai Anda. Cintailah seseorang dan ia akan mencintai Anda”. Lapatanna halak na manghaholongi ngoluna, haholongan na do poda na pangoluhon manang ruhut na dibagasan ngolu on. Ise na manghaholongi sasahalak(podana) lomo do roha na di ngolu poda i. Sikap dohot parange na olo manangihon do dalanta pasangaphon natoras, ndada di tingki marujung ngoluna bahenon gondang pitu ari pitu borgin, seaton horbo sitingko tanduk, hape ditingki ngolu na ndang hea boi didai angka parange na denggan sian nasida. Ndang na mangorai na patupahon sisongon molo marujung ngolu ni natoras alai dengga ma nian di ngolu na tahaholongi natoras i gabe Debata na taida, unang tatoishon inangmu molo tung sipaturetureon ibana, alai haholongi ma sian nasa roham ido ruhut ni ngolu na dibagasan Tuhan. Didok di Poda 30:17 ”Mata ni halak na mangelak amana, jala malluk rohana mangoloi tona ni inana, ingkon pulsikkonon ni pidong sigak di topi ni sunge jala parsurageon ni anak ni lali. Boasa lam godang taida di pudian ni arion angka roha na tois marnatuatua?. Torop sahat tu na mamunu natorasna...songon i na tega mangambolongkon ianakhon manang mamunu ianakhonna ala ni tekanan ekonomi, persoalan ama-ina dohot angka na asing. Alusna boi dohononta ima nunga be lam mengimbukbuk dosa i ditongatonga ni hajolmaon. Ndang mangolu be jolma i dibagasan habadiaon dohot hatiuron dohot hasesaan ni dosa ( 1 Joh 2.12). Sada siingoton ni ianakhon songon ni natoras dipataridahon ma roha na marpangoloion, holong dohot dame, dipatupa ma i songon na di Tuhan i sandiri, ndada na tu jolma, na marlapatan tujuan ni hubungan na harmonis, uli, denggan i ma asa marsangap Debata marhitehite na ibana i, i ma keluarga na porsea di Tuhan i(ptds Kol 3.20-21).
2.       Tuhori hapistaran parbuehon na palashon roha ni natoras( ay 24-25)
Dipodai Raja Salomo do hinaringkot ni na girgir marsiajar di angka hasintongan, poda, sipaigot dohot hapantason ni roha. Tujuanna, ima asa pistar, marhabisuhon, marhapantunon jala umboto manimbang lomo dohot sogo ni roha ni Debata. Jala ndada holan marpanghorhon tu dirina sandiri, alai dohot do patubu las ni roha jolma sihatoropan (ay 23). Di turpuk on di dok ingkon marlas ni roha ”Amangmu dohot di Inangmu”, jala marolopolop. Tung mansai bagas panghorhon ni sahalak ianakhon molo marhabisuhon pola patubuhon hatuaon dohot hapantason dohot las ni roha di amangna dohot di inangna, tontu hasangapon do na ro. Gabe dohot nang marsangap halak na solhot tu ibana siala nunga suan dibagasan dirina integritas na denggan. Disada pandohan ni Samuel Johson didok ibana songon on; ”Integritas tanpa disertai pengetahuan adalah kelemahan, pengetahuan tanpa disertai integritas adalah bahaya dan mengerikan”. Mansai ampit do tu hata ni si Salomo on ”Tuhori hapistaran”. Molo nunga mian hapistaran di diri ni sasahalak boi ma ibana mameangkhon dirin songon naung sinondangan ni Hata ni Debata 1 Joh 2:5-8 ”Alai na mangaradoti hatana, naung tutu ma gok haholongon ni roha ni Debata di bagasan ibana. Sian i ma taboto, hita di bagasan ibana. Na mandok, mian di bagasan Ibana, ingkon diparangehon ma songon Ibana. Ale dongan, na hinaholongan, ndada patik na imbaru na husurat tu hamu, patik naung leleng do, na di hamu sian mulana. Patik naung leleng, i do hata na binegemuna i. Tong do na imbaru patik na husurat tu hamu, sintong do i di bagasan Ibana dohot di bagasan hamu, ai na salpu ma na holom; nunga marsinondang nuaeng Panondang na sintong i. Holang ma ibana sian dirina pangalaho na manusai ngolu ni donganna,alai sai dame na ma diboan di angka parsaoran. Hapeahan ni hata ni Debata do gabe ojahan ni ngoluna siganup didia pe ibana maringan. Tontu udut ni i sude i laho mangeahi ngolu na ”lebih berkwalita”. Mangihuthon Raja Salomo ima ngolu i mambahen taruli angka dongan na di humaliang ibana di hatuaon, las ni roha, olopolop dohot parsaoran na denggan. Jadi ndada mamingkirhon manang holan na manumpak tu dirina sandiri ngolu na berkwalitas i, alai mangalehon dai na tonggi,jala na tabo tu angka dongan dohot na humaliang. Boha do hita, nunga taharinggashon tumangihon dohot mangguruhon angka hata hasintongan sian Debata?  Domu tu haruasonta be songon halak kristen.  Di horong dia  hita  nuaeng tahe ? Molo di horong anak dope, taeahi ma asa lam tu torasna hakristenonta i. Molo nunga di horong dolidoli, gogo ma tataluhon musunta jala tahamonangkon paraloan haporseaon i. Molo nunga di horong ama/natoras hita, gabe tiruan jala silehon poda ma hita tu donganta. Las ma rohanta jala taingot ma ! Nunga mian di hatiuron hita dibaen Tuhanta, ndang be di haholomon. Alani i parange, parulan dohot nasa panggulmiton ni ngolunta tiur ma. I do lomo ni roha ni Tuhanta. Hita naung mian di hatiuron  do na manghirim ngolu na hot ro di salelenglelengna.
3.       Manangihon huhut mangulahon joujou ni Tuhan i(ay 26)
”Sai lehon ma, ale anaha, rohami tu Ahu, sai dihalomohon matam ma angka dalanku”. Thema ni minggunta na marsoara di parsaoranta nuaeng, boha do na mangalehon roha tu adopan ni Tuhan i? Jala Topik  ”Manghalomohon Dalan Ni Debata”, boasa ringkot hita mangalehon jala mardalan di dalan ni Debata? Ra sungkunsungkun on gabe patuduhon alus do on laho pagomoshon tu hita asa lam tatanda dia do dalan hangoluan dohot hamangoan. Boha do hita mangolu dibagasan ruhut na denggan, mangulahon jala manangihon joujou ni Tuhan di pardalan ni ngolunta. Godang ni angka parungkilon, parsaoran na lam ngali di jolma i, ido na taadopi di zaman na majuon, marungkil do hita di angka parange ni ianakhon dohot natoras na tois di pamodaion tu sundut na umposo, nung lam lupa jolma di tanggung jawab na di jolo ni Debata songon pribadi na bertanggung jawab songon ruas ni huria, didok na bisuk taringot tu tanggung jawab songon on; ”Orang yang paling bertanggung jawab atas kesuksesan dan kegagalan diri anda adalah anda sendiri” (Erich Watson). Adong do halak molo sega rumah tangga na sai dilului angka na gabe kambing hitam panghorhon ni kegagalan i, bangkol do halak manalahon dirina songon pribadi na bertanggung jawab di situasi dia pe.  Hape taida naung gumodang do tingki i gabe ambolong tu na so marlapatan, di sundut ianakhon, nang di angka natoras. Mangalehon roha mangolu dibagasan poda, aturan dohot ruhutruhut ni ngolu on asa dipature  ido joujou ni Tuhan tu hita nuaeng, asa lam tangkas jala nalnal ngolu na dipasupasu Tuhan i. Halak na so tois di pangalaho na marhadaulaton ima tudutudu nglunta naung mian di Tuhan I, ngolu na marhaposan na tau pasonanghon, mamangke parbinotoan pasanghon Tuhan I, mangargahon tanggung jawab etika(praktiaka hidup) ngolu na marhomangan dibagasan dalanNa na sintong. Manangihon jala mangulahon joujou ni Tuhan tung uli dohot denggan do I gabe patuduhon sikap ni na porsea di hataNa. Ise do na ingkon mamingkirhon dohot mangalehon rohana tu hata ni Debata? Didok Epistel Minggu on”Horong dakdanak, dolidoli dohot Ama” ( 1 Joh 2.12-17), sian on taida paboa tanggungjawab ni ganup na porsea do hape mamatahon, mangolu di hataNa. Siihuthon Kristus tarida do pangalahona songon ruas ni huria naung matoras marhite; parange, diparrohaon, di panghataion dohot dikwalitas ni haporseaonna. Ndang muramura mandele, putus asa alai sai marhahotan di ojahan ni huria na matoras.
Panimpuli;
·          Keluarga ima basis na paling strategis di ulaon patorashon ngolu partondion, bagas do basis na efektif di pencerdasan ni ngolu angka ianakhonta (ptds Poda 1.7.a). Asa boi ianakhonta ”Marruhut na denggan” tu natorasna songon na pinadahon ni turpuk on, ingkon papataron ni natoras do haporseaonna di Jesus di tongatonga ni Jabu/bagas marhite pamodaion, songon natoras do na gabe ”guru utama” jala ”guru parjolo” di dakdanaknta.
·          Parbinotoan moral, etika di ngolu siganup ari di tingki on unang be lemba rohanta, natoras do bertanggungjawab dimoral & etika na arga di jolo ni Debata tu sundut na umposo. Didok Martin Luther sahali songon on: ” Sintong do manegai roha ni dakdanak molo so pinsang, alai angkup ni linsinglinsing ingkon paradeon do apel tu dakdanak”.

Tidak ada komentar:

Posting Komentar